Kaktüs, dikenli anlamına gelen "kaktos" kelimesinden türemiştir. Sonrasında adı kaktüs olarak değiştirilmiştir. Çok fazla çeşidi bulunan kaktüslerin, dünyanın en büyük çölü olarak bilinen Şili'nin kuzeyinde 2000 ile 5000 arasında yabani türü bulunduğu söylenmektedir. Çöllerde yetişen bu kaktüs çeşitlerinin boyları 15 metreye kadar çıkabilir. Bu kaktüsler arasında en büyüğü ise saguaro çeşididir. Ancak bu bitkilerin bazıları zehirlidir.

Kaktüs bitkisi, kendine has bir solunum tekniği geliştirmiştir. Yapraklarının gözenekli kısmından geceleyin suyu ve nemi içeri alır ve gündüz çok sıcak yağış olmadığında gözeneklerinden aldığı kendi öz suyunu kullanır. Bu şekilde çok uzun süre susuzluğa dayanabilen çöl kaktüslerinin bazı çeşitlerinin suyu içilirse mide kramplarına ve zehirlenmelere yol açabilir.

Kaktüs çeşitlerinin evde, seralarda ve yabani ormanlarda yetişen türleri bulunur. Bu bitki, adından da anlaşılacağı gibi yaprakları geniş, dikenli ve gözeneklidir. Ekinoks ve Eforbia halk arasında en çok bilinen kaktüs çeşitlerindendir. Bu bitkilerden Ekinoks çeşidi yuvarlak bir yapıya sahiptir, Eforbia ise ince ve uzun bir görünümdedir. Kaktüslerin bazı cinsleri sadece gece çiçek açar. Bu kaktüslerin çiçekleri aynı zamanda çok gösterişlidir.

Tüm kaktüs familyası sukulent bitkilerdir. Bu bitki çeşidindeki etli dokular su tutma ve biriktirme özelliğine sahiptirler. Kaktüs çeşitlerinin hepsi yazın büyümeye devam eder, kış dönemini ise uyuyarak geçirirler. Bu canlı varlıkların gelişimleri için 16 derece sıcaklığı duymaktadırlar. Ancak bazı kaktüs çeşitleri 0 dereceye kadar düşen sıcaklıklarda bile bir süre dayanabilirler.

Bütün kaktüs çeşitleri güneşli ve ılıman ortamları severler. İlkbaharda bu bitkileri içeriden balkonlara çıkarırken bir anda güneşe koymadan, alıştırarak güneş ışığına getirilmesi gerekmektedir. Kaktüs gibi bütün bitkiler insan gibi besine ihtiyaç duyarlar. Bahar mevsiminde kaktüsler için çiçekçilerde satılan besin sıvılarından alarak, içine bir miktar su koyduktan sonra bitkiye verilmelidir. Ancak bu bitkiler suyu çok fazla sevmezler çünkü kendi gövdelerinde depoladıkları suları tekrar kullanma yetenekleri vardır. Bu yüzden evde yetiştirilen kaktüslere çok fazla su verilmemelidir. Yavaş büyüyen bu çiçekler uzun yıllar yaşayabilen, hatta 100 yaşını aşabilen bitki çeşitlerindendir. Çok fazla susuz kalmış kaktüsler su kaybı nedeniyle buruşabilirler ve sulandıklarında tekrar eski hallerine dönerler. Unutulmaması gereken tek şey kaktüslere çok su verildiği zaman kökleri çürür ve ölürler.

Kaktüslerde hiçbir şekilde budama yapılmaz. Bu bitkilerin çoğaltılma yöntemleri aşılama ve ayırma ile olur.

Kaktüs denince ilk akla gelen bu sevimli bitkilerin güzel çiçekleridir. Halk arasında kaktüslerin radyasyonu önlediği ve baş ağrısına iyi geldiği söylenmektedir. Baş ağrısından şikâyet eden bir kimsenin bilgisayar monitörlerinin yanına konan bir kaktüsün kendisini iyi hissettirdiği belirtilmiştir. Ancak bilimsel olarak radyasyonla ilgili bir çalışma yoktur. Kaktüs çiçeğinin dikenleri dışında hiçbir zararı yoktur. Aynı zamanda astım ve kronik öksürüğü olan hastaların odalarında kaktüs bulundurmaları halinde nemli bir ortam oluşur. Bu durum astım ve öksürük için idealdir.